LIVING CIRCUS TREASURES: CIRCUS PAUWELS

Marquis Pauwels en zijn gezin kwamen begin jaren ’90 vanuit Frankrijk terug naar België, back to the roots van de circusfamilie Pauwels. Vandaag opereert het circus onder de naam en leiding van zoon Samuel Pauwels.

Korte historiek

De familie Pauwels is al een lange tijd actief in de circuswereld. De oorsprong van het circus ligt bij de Gentenaar Frédéric Pauwels (1848-1931), bijgenaamd Petit Leon, die zijn circuscarrière begon als krachtpatser. Hij trad op bij het circus van Théodore Rancy in Gent en werkte als arbeider in een cementfabriek. Zijn zoon Charles (1886-1961) werd ook circusartiest en trouwde met de Nederlands-joodse acrobate Jeanette Cohen (1886-1971). De familie Pauwels heeft haar joodse roots en de joodse traditie altijd sterk blijven koesteren.

Samen met Jeannette en zijn broers startte Charles Pauwels begin jaren ’20 met een eigen circus: Cirque Pauwels Frères. In 1923 werd het circus echter door brand vernield. Ieder ging zijn eigen weg. Charles en Jeanette gingen als equilibristen en acrobaten aan de slag bij verschillende circussen in het buitenland. Het koppel vestigde zich in Parijs. Hun zoon Alfred Pauwels (1916-1989) volgde hun voetsporen en trad samen met zijn Nederlands-joodse vrouw Alexandra Busnach alias Beby op in een cascadeurnummer als Les Johnsons.

Tijdens WOII kreeg de familie Pauwels het hard te verduren. Alfred en Alexandra konden zich in Parijs verschuilen voor de nazi’s in de kelder van een café, en vluchtten later naar een boerderij in de Franse Corrèze. Enkele dichte familieleden werden echter gedeporteerd naar de concentratiekampen van Darcy en Auschwitz waar ze stierven.

Alfred en Alexandra kregen twee kinderen, Charles jr. (°1938) en Marquis (°1951) Pauwels. Tijdens de jaren 1960 en ’70 brachten ze acrobatische en clowneske nummers in diverse circussen over heel de wereld. Vader Alfred en zijn twee zonen bouwden een sterke reputatie op als trio muzikale clowns. Ze werkten o.a. voor de bekende Franse circussen Bouglione en Amar.

In de jaren ’80 traden de Pauwels vooral op in de omgeving van Parijs. Marquis en zijn vrouw Nelly Bertier begonnen op zelfstandige basis samen met hun dochter Alexandra (°1978) die zich bekwaamde in de jonglerie. Als Circus Pauwels maakten ze voorstellingen die een mengeling brachten van circuskunsten, theater en pantomime, vaak opgebouwd rond centrale figuren, zoals Robin Hood.

Marquis Pauwels en zijn gezin kwamen in 1991 naar België. Marquis leidde zijn zoon Samuel (°1991) op als circusdirecteur en verdienstelijke jongleur. Alexandra Pauwels woont in Parijs en is getrouwd met dompteur Eric Moreno-Bormann. Gedurende vele jaren stond Circus Pauwels op een vaste plek aan de rand van Brussel. Vanaf 2015 begon Circus Samuel Pauwels, zoals het intussen heette, terug rond te trekken, tot zelfs in Duitsland toe.

Filmportret

In 2013 bracht Circuscentrum de dvd ‘Living Circus Treasures’ uit: vijf hartverwarmende filmportretten van even veel boeiende circusfamilies. Circus Pauwels was er een van. Bekijk hieronder de half uur durende documentaire waarin Marquis Pauwels zijn verhaal doet, aangevuld met waardevol archiefmateriaal. Regie: Gerrit Messiaen.

Meer Pauwels

Ga naar het overzicht van Living Circus Treasures