Checklist - De karavaan houdt halt

Het traditionele circus trekt van stad naar dorp met een hele karavaan. Waar dien je als lokale overheid rekening mee te houden om hen een plekje te geven? En wat kan de samenwerking tussen de lokale overheid en het circus makkelijker maken?

Barones
© Tom Van Mele

Het traditionele kende zijn hoogtijdagen in de 19e en de eerste helft van de 20ste eeuw en blijft tot op de dag van vandaag aanwezig. Het is een belangrijke culturele actor die verbindt en kan bijdragen tot het maatschappelijk weefsel van een buurt. Reizende circussen spreken een breed publiek aan, ze spelen voor jong en oud en brengen zo leven in de wijk.

Traditionele reizende circussen zijn gezelschappen opgebouwd rond families. Een belangrijk verschil met de hedendaagse gezelschappen is dat ze niet op uitkoopsom spelen in cultuurcentra en op festivals, maar in eigen beheer werken.

Iedere stad of gemeente hanteert zijn eigen regels en dat maakt de administratieve afhandeling voor het bekomen van een standplaats erg ingewikkeld. In onderstaande checklist staan aandachtspunten die kunnen zorgen voor betere afspraken die bijdragen aan een positieve ervaring voor allebei.

Circusreglement

Om verwarring te vermijden is het aangeraden om algemene afspraken en regels samen te vatten in een circusreglement. Enkele voorbeelden van circusreglementen: Brakel, Herentals, Hoegaarden, Lokeren

Toekenning vergunning

Laat circussen niet te lang wachten op een antwoord of ze al dan niet een vergunning krijgen. Op die manier kunnen zij makkelijker hun tournee plannen of wijzigen. Maak bij de toekenning van de vergunning duidelijke afspraken en leg deze vast.

Aandachtspunt: Er bestaat geen officiële erkenning voor circussen in Vlaanderen. Circussen kunnen een subsidie krijgen van de Vlaamse overheid binnen het Circusdecreet, maar dit is niet hetzelfde als een erkenning.

Voor een overzicht van de Vlaamse circussen kan je terecht op onze website, een overzicht van de hedendaagse gezelschappen vind je terug op Circus in Flanders.

Geïntegreerd circusbeleid

Voorzie één contactpersoon voor het circus die de coördinatie op zich neemt als verschillende stads/gemeentelijke diensten aangesproken moeten worden. Communiceer duidelijk op de eigen website hoe de contactpersoon bereikt kan worden.

Als er gewerkt wordt met een digitaal evenementenloket zoals Eagelbe voorzie een categorie ‘circus’ die is aangepast naar de werking van een reizend circus.

Standgeld of waarborg

Sommige gemeenten vragen standgeld of een retributie.

Als een circus neerstrijkt in een gemeente brengen ze veel mee, de tent (of tenten), woonwagens, vrachtwagens met materiaal, een inkom, ... Een circus is geen marktkraam, standgeld dat berekend wordt op de ingenomen oppervlakte loopt dus snel op. Hou rekening met de culturele waarde en economische situatie van circussen en hou standgeld betaalbaar.

Het is mogelijk om een waarborg te vragen als voorziening op eventuele geleden schade. Lijst op voorhand de voorwaarden en termijnen rond de betaling duidelijk op en zorg dat alle partijen op de hoogte zijn van de voorwaarden.

Spreiding in tijd en ruimte

Spreid de passage van verschillende circussen, laat minstens drie maanden tussen passerende circussen. In grotere gemeenten en steden kunnen circussen gespreid worden over verschillende deelgemeenten.

Laat circussen niet vrijwel gelijktijdig in een gemeente passeren, zo kan er gerekend worden op voldoende publieksopkomst en is er geen overlap in promotie tussen de verschillende circussen.

Circussen zijn erbij gebaat om steeds dezelfde periodes en locaties toegewezen krijgen, op die manier kunnen ze hun publiek opbouwen en bestendigen. Continuïteit en herkenbaarheid is van groot belang om zich te onderscheiden van andere circussen.

Tentvriendelijke pleinen

Geef circus terug een plaats in de binnenstad, dit bevordert de toegankelijkheid en zorgt voor participatie met de bevolking.

Hou bij de heraanleg van pleinen en groen rekening met de tenten, niet alleen voor reizende circussen maar ook voor festivals en buitenvoorstellingen wordt het steeds moeilijker om een plek te vinden in de publieke ruimte. Zorg voor voldoende ruimte voor de tent en wagens, zonder dat bomen, palen of bankjes in de weg staan.

Zorg bij de heraanleg voor goede drainage zodat graspleinen niet kapot gereden worden door vrachtwagens. Bekijk of circussen gebruik kunnen maken van het gemeentelijk aanbod rond het leggen van rijplaten e.a. het zelf laten leggen van rijplaten brengt vaak hoge kosten met zich mee.

Zorg dat de locaties die worden toegewezen aan circussen bereikbaar zijn voor vrachtwagens.

Privéterrein

Circussen kunnen zich vestigen op privéterreinen. Hierbij is het aangeraden om een meldingsplicht in te voeren voor circussen op privéterrein.

Promotie

Circussen maken gebruik van borden voor hun promotie. Aangezien traditionele circussen in eigen beheer werken en niet via een cultuurcentrum of festival voorzien ze zelf in hun promotie. Aanplakborden en flyers blijven de belangrijkste manier om het publiek op de hoogte te brengen van de komst van een circus.

Voor het plaatsen van reclameborden op de openbare weg is toestemming nodig van de wegbeheerder, meestal is dit de gemeente.

Maak duidelijke afspraken over de plaatsen waar reclame gevoerd mag worden en de termijn waarbinnen borden mogen worden geplaatst en weggehaald.

Voorzieningen

Voorzie verzonken waterpunten en aansluitingen voor elektriciteit waar circussen gebruik van kunnen maken.

Afvalbeleid

Voorzie een regeling rond afval. Mogelijkheden zijn het aanbieden van een tijdelijke containerparkkaart, het plaatsen van afvalcontainers, het aanbieden van evenementen zakken, …

Vragen?

Voor vragen kan je terecht bij [email protected]. Wij horen graag jullie ervaringen met passerende circussen.